Benden, Kütüphane, Tavsiyeler

Okulda Dikkat Kaybı Nedir? 8 Madde ile Dikkat Kaybı (DEHB)

Okulda Dikkat Kaybı

Okulda dikkat kaybı, çocukların, öğrencilerin ve yetişkinlerin aslında tüm hayatlarını etkileyen bir sağlık sorunudur. Sorunun sadece eğitimi hayatını değil, iş hayatını ve hatta sosyal hayatı da ciddi anlamda etkilemesi söz konusu olabilir.

Bireyin beyninin anormal derecede aktif bir şekilde çalışması, bu çalışmanın hareketlerine ve düşünce yapısına yansıyarak, herhangi bir konu üzerinden odaklanamaması durumu genel bir okulda dikkat kaybı olarak özetlenebilir. Özellikle çocuk yaşlarda başlayan bu durum, ebeveynlerin dikkati ya da belirli bir erişim çağını geçmiş olan öğrencilerin dikkati ile fark edilebilir. Özellikle çocuk yaşlarda tedavisinin daha kolay, ilerleyen yaşlarda ise tedavinin bir miktar daha zor olduğu söylenebilir. Her ne olursa olsun tedavisi imkansız olan ve tedavi ihtimali son derece zor olan bir hastalık değildir. Yetişkinlerde de çocuklarda da tedavisinin mümkün olduğu ifade edilebilir.

Okulda dikkat kaybı, çocukların ya da bireylerin öncelikle eğitim hayatına olan ilgisizliklerinin bir sonucu olarak görülür. İsteksizliğin dikkat kaybını getirdiğini ya da odaklanma sorunu ortaya çıkardığını düşünen birçok birey vardır ancak bu düşünce son derece yanlıştır. Okulda dikkat kaybı sorunu başlı başına bir hastalıktır ve özellikle ebeveynlerin bu konuda çok hassas olmaları gerekir. Dikkat eksikliği yani, Hiperaktivite bozukluğu olarak da tanımlanan bu hastalığın belirtilerini anlamak ise hiç de zor değildir.

Okulda Dikkat Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Okulda dikkat kaybı belirtileri hem ebeveynlerin çocuklarını gözlemleri, öğretmenlerin öğrencilerini gözlemlemeleri ve belirli bir yaşa erişmiş olan bireylerin kendileri üzerindeki gözlemleri sonucunda net bir şekilde fark edilebilir. Belirtilerin aslında çok net olduğu söylenebilirken, sadece ilgisizlik ya da diğer hafif, önemsenmeyecek derecede olan sağlık sorunlarıyla karıştırıldığını söylemek pek de yanlış olmayacaktır.

Okulda dikkat kaybı sorununun genel belirtileri ise şu şekildedir:

  1. Bireyin, çocuğun ya da öğrencinin; eğitim, iş veya sosyal yaşantısında, öğrenmesi gereken veya dikkat etmesi gereken ayrıntılara odaklanamaması, bu ayrıntıları idrak edememesi ve defalarca bu ayrıntılar hakkında bilgi alsa dahi ayrıntılar üzerinden hata yapması,
  2. Etkinliklerde veya görev tamamlama gibi durumlarda, içinde bulunulan duruma odaklanamama,
  3. Bireyle, çocukla veya öğrenci ile iletişim halinde olunduğunda, dinlemiyormuş ya da ilgilenmiyormuş gibi iletişim sorununun gözükmesi,
  4. Belirli bir iş yaparken, bu işin gerektirdiği sorumlulukların alınmadığı ve görevle ilgili talimatların tam olarak uygulanmadığı görülür,
  5. Sorumluluk bilincinin üst düzeyde olmasına rağmen, sorumlulukların bir türlü yerine getirilememesi,
  6. Zihinsel çaba gerektiren, odak isteyen veya dikkatlice yapılması gereken etkinlikler ya da işlerden uzak durulduğu görülür,
  7. Unutkanlık ve nesnelerin sürekli olarak kaybedilmesi durumları çok sık görülür,
  8. Bir konu üzerinde odaklanması gerekiyorsa, konunun dışında her şeye odaklanma,

Gibi belirtilerin dikkat kaybı yaşayan hem yetişkinlerde hem de çocuklarda sıklıkla görüldüğü söylenebilir. Söz konusu belirtilere tek bir belirti üzerinden yaklaşmamak gerekir. Bu belirtilerin tümünün bir arada görülmesi ya da bazılarının bir arada görülmesi ihtimali yüksektir.

Okulda Dikkat Eksikliği Teşhisi Nasıl Konulur?

Okulda dikkat eksikliği teşhisi konulabilmesi adına çocuklarda ve yetişkinlerde sürecin biraz daha farklı işlediği söylenebilir. Çocuklarda birçok parametre devreye girer. Ebeveynler, öğretmenler, diğer eğitmenler, çocuğun sosyal çevresi ve daha birçok parametrenin bu konuda öne çıktığını söylemek doğru olacaktır. Şöyle ki; okulda dikkat eksikliği tanısını konulabilmesi adına öncelikle çocuğun uzman bir psikiyatra muayene edilmesi gerekir. Muayene edilmeden önce de belirtmiş olduğumuz bireylerden veya çocuğun bulunduğu ortamlardaki yetişkinlerden bu konu hakkında geribildirimlerin alınması gerekir. Alınan geribildirimlerin ve ebeveynlerin gözlemlerinin bir arada tutulabilmesi adına da gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Okulda dikkat eksikliği teşhisi lise ve üniversite öğrencilerinin zaten kendilerinin de fark edebilecekleri bir durumdur.

Çocuk veya yetişkin bir birey fark etmeksizin psikiyatra bu konuda başvuruda bulunulması durumunda öncelikle psikiyatrın kendince hazırladığı birtakım testler uygulanır. Bireyin öyküsü dinlenir ve çocuklarda da ebeveynlerin gözlemleri ile çocuğun çevresinde topladıkları bilgileri bir yerde toplanır. Hemen ardından incelemeler psikiyatrın testlerden sonra çocukla ya da bireyler birebir görüşmesi sonucunda bu durum çok daha net bir şekilde ortaya çıkar. Ekstra bir teşhis yöntemi ya da bir aracının olduğunu söylemek söz konusu değildir.

Okulda Dikkat Eksikliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Okulda Dikkat Kaybı

Okulda Dikkat Kaybı

Okulda dikkat eksikliği tedavi yöntemleri hem çocuklar için hem de yetişkinler için farklılık gösterebilir. Bu nedenle tedavi yöntemlerinin iyi bir şekilde uygulanması adına ebeveynlerin çocuklar üzerinden son derece etkili ve özverili olmaları büyük önem taşır. Yetişkin bireylerin de tedavi yöntemlerini oldukça dikkatli bir şekilde uygulamaları gerekir. Tedavi yöntemlerinin ise genel anlamda şunlar olduğu söylenebilir:

Pekiştireç Yöntemi

Okulda dikkat kaybı tedavi yöntemleri arasından en önemli ve en çok önerilen yöntemlerden biri de pekiştireç yöntemi yani, ödül yöntemi olarak bilinir. Bu sistem sayesinde çocuklara verilen her türlü görev, başarılı olmaları durumunda bir ödülle sonuçlandırılır. Ödül hem teşvik edici hem de dikkat arttırıcı unsurlardan biri olarak bilinir. Bu nedenle bir işe ya da bir göreve ayrılan odağı çok daha arttırır.

Ödül yöntemi uygulanırken, mutlaka aşama aşama ilerlenmelidir. Direkt olarak ağır bir görev verip, sonrasında hemen sonuç beklemek yanlış olacaktır. Ufak ufak görevler ve yine aynı şekilde ufak ufak ödüllerle başlayan bu tedavi yöntemi, her kademe de her açıdan bir adım öteye taşınmalıdır. Böylece bireyin odaklanma becerisi artacak ve sorumluluk bilinci gelişecektir. Sadece çocuklar için değil aynı zamanda yetişkinler için de bu yöntemin kullanılmasının son derece iyi olduğunu söylemek mümkündür.

Eğitim Türü Seçimi

Çocuklar için geçerli olan bu yöntem yani eğitim türü seçimi yöntemi, okulda dikkat eksikliği yaşayan çocukların daha çok faydalarına olabilecek eğitim kurumlarının seçilmesiyle alakalıdır. Eğitim türü seçerken daha çok okulun faaliyetlerine odaklanmalıdır. Okul mutlaka uygulamalı eğitimler konusunda iyi olmalıdır. Sadece teorik eğitim zaten çocuğun odağını dağıtan en önemli unsurlardan biridir. Sürekli olarak çeşitli etkinlikler düzenlenmeli ve bu etkinliklerde de hem çocuğa eğitim hayatında kullanacağı veriler aktarılmalı hem de olaylara karşı odağının artması sağlanmalıdır. Öte yandan okulun toplu, grup çalışmalarıyla gerçekleşen, senkronizasyon bilincini arttıracağı tarzda bir eğitim seçeneğinin olması da son derece önem taşıyan bir konudur.

Not Alma Alışkanlığı

Okulda dikkat kaybı yaşayan bireylerin en çok dikkat etmeleri gereken noktalardan biri de not alma alışkanlığıdır. Gerek çocuklar gerekse yetişkinler için önem taşıyan bu yöntem sayesinde, bireyler sorumluluk bilincini çok daha üst seviyelere çıkarabilirler. Not almanın belirli bir odaklanma gerektirmesinden ötürü, odak yetenekleri çok daha ileri bir noktaya çıkacaktır. Haliyle ilk etapta basit bir not alma işleminin, ilerleyen süreçte çok daha odaklanmaya yarayan bir olay olduğu rahat bir şekilde söylenebilir.

Okulda dikkat eksikliği sorununun çözümü adına not almak adına özel bir defter edinilmesi çok daha önem taşıyan bir noktadır. Bu defterin illa ki okul hayatında kullanılması şart değildir. Aynı zamanda iş hayatında ve sosyal yaşantıda da kullanılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Dikkat eksikliğini gidermek açısından özel bir not defter edinmek, bireyin motivasyonunu arttıracak en önemli unsurlardan bir diğeri olarak da tanımlanabilir. Aşağıdaki defter modelleri ise tam olarak not alma konusunda bireylere ekstra motivasyon sağlayan son derece önemli defter modelleri olarak tanımlanabilir:

[urunuclu]

Günlük Egzersizler

Günlük olarak yapılan egzersizlerin hem bedenen hem de zihnen bir rahatlama getirdiği bilinen bir gerçektir. Yaşanılan dikkat kaybının en önemli nedenlerinden biri de aşırı enerji hissi yani, sürekli olarak enerjik olmak ve çok fazla hareket etme ihtiyacı duymaktır. Bedenen enerjik olmanın yani, bedendeki fazla enerjinin en iyi şekilde boşaltılmasının yollarından biri günlük olarak egzersizler yaparak vücuttaki fazla enerjinin önemli bir kısmını bu egzersizlerle atmaktır. Öte yandan zihindeki fazlalığı da büyük ölçüde azaltmaya olanak sağlayan egzersizler, bireyin odağını gün içerisinde direkt olarak üzerinde olduğu işe kaydırmasına yardımcı olacaktır.

Bireyin derste, iş hayatında veya sosyal ilişkilerinde bedenen ve ruhen fazla gereksiz enerjiden arınmış olması günlük egzersizlerle sağlanabilir. Bireyin ilgi duyduğu spor branşlarına yönelmesi, hafif egzersizlerle başlayıp, egzersiz düzeyini ilerletmesi gibi birçok durum çok daha kolay bir odaklanma becerisi elde etmesine yardımcı olur. Öte yandan yapılan egzersizler neticesinde el-göz koordinasyonunun da etkin bir şekilde kullanılması durumu, odak yeteneğine doğrudan katkı sağlayan unsurlardan sadece biri olarak bilinir.

Sürekli Geribildirim

Okulda dikkat kaybı yaşayan çocukların ya da bireylerin, bulundukları ortam şartlarına ve sorumluluklarına daha da çok odaklanabilmeleri adına motivasyonlarının her zaman üst seviyede olması büyük önem taşır. İçerisinde bulunulan ortama dair iyi hissetmek ve pozitif düşünmek, odağın artması konusunda son derece önemli bir unsurdur. Bu motivasyonunun kazanılabilmesi adına da sürekli olarak geribildirim gerekir.

Dikkat dağınıklığı yaşayan bireyin geribildirimlerle desteklenmesi, bulunduğu ortama çok daha iyi bir motivasyonla girmesine olanak sağlar. Ödül yöntemiyle benzer olan bu yöntemde, öğretmenlerin, ebeveynlerin ve hatta arkadaşların da sürekli olarak yaptığı çalışmalara dair geribildirimler vermeleri gerekir. Geribildirimler sayesinde motivasyon artışı direkt olarak odağın artmasına olanak sağlayacaktır.

Mola Yöntemi

Mola yöntemi, odağın doğru bir şekilde ve en verimli haliyle kullanılmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Bilindiği üzere molalar, dikkat dağınıklığı yaşayan bireylerin en sevdikleri zaman dilimlerdir. Özellikle derslerdeyken tek odaklandıkları nokta ders aralarının kaç dakika sonra geleceğidir ve ders aralarında neler yapacaklarıdır. Bu yüzden molalar konusunda da yine odak noktasının derse ya da eğitime kaydıracak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır.

Bir iş yaparken, işe yeteri kadar odaklanmak ve bu sürenini üzerine çıkmamak, odak noktasının verimli bir şekilde kullanılmasına olanak sağlar. Öte yandan yapılan işin de kalitesini ciddi anlamda arttırır. 40 dakikalık bir ders dilimi öğrenciler için son derece uzunken, dersin 20 dakika gibi bir süreye alınması ya da 40 dakikaya nazaran kısa tutulması, öte yandan molaların da tam olarak odağın kaydığı noktalarda verilmesi, dikkat dağınıklığının tedavisi konusunda büyük önem taşır.

Esnek Kurallar

Okulda dikkat kaybı yaşayan bireylerin aslında en çok odaklandıkları noktaların başında kurallar ya da zorunluklar gelir. Dikkat dağınıklığı yaşayan bireyler bu kurallar içerisinde yer almak istemezler ya da sürekli olarak kuralların mantığını sorgularlar. Haliyle bu durum da bireyin direkt olarak içerisinde bulunduğu durumdan uzaklaşmasına yol açar ve sadece kuralların sıkıcı olduğu düşüncesi, direkt olarak o derse ya da o sorumluluğa olan dikkatin de dağılmasına yol açar. Bu nedenle kurallardan uzak ya da esnek kurallarla, sorumlulukların yerine getirilmesi oldukça önemlidir.

 

Sosyal Medya Bağımlılığı

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir